Eğer anonim şirketi kurmak ve süreç hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bu yazımız tam sizin için. Yazımızda anonim şirketlere dair tüm detayları öğrenebilirsiniz. Ayrıca şirket kurmak için hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Anonim Şirket Yazımızın İçeriği
Anonim Şirket Nedir?
Anonim şirket, Türkiye’de en sık tercih edilen şirket türlerinden biridir. Sermayesi, belirli paylara bölünmüş ve bir unvana sahip olan bu şirketler, geniş bir ekonomik faaliyet yelpazesi sunar. Anonim şirketlerde ortaklar, sadece şirkete koydukları sermaye miktarından sorumlu olup, şirketin borçları yalnızca şirketin malvarlığıyla ödenir. Yani, ortaklar şahsi varlıklarıyla şirketin borçlarına karşı sorumlu tutulmazlar. Bu özellik, bu şirketleri riskten korunmuş bir işletme yapısı olarak tercih edilir kılar.
Anonim şirketler, bankalar, finansal kuruluşlar ve diğer birçok sektör dahil olmak üzere geniş bir yelpazede faaliyet gösterebilir. Şirket kurucuları hem gerçek kişiler hem de tüzel kişiler olabilir. Özellikle birden fazla şirketin ortaklık yapısı oluşturmak istemesi durumunda, bu şirket türünü kurmak uygun bir çözüm olabilir. Ayrıca, bu şirketler ortak sayısında esneklik sunar; 500 ortakla sınırlıdır, fakat halka arz edildiğinde bu sayı daha fazla olabilir ve Sermaye Piyasası Kurulu yönetmeliklerine tabi olur.
Anonim şirketler, borsa üzerinde işlem görebilme özelliği ile diğer şirket türlerinden ayrılır. Şirketin yönetimi, iki ana organ tarafından yürütülür: “Genel Kurul” ve “Yönetim Kurulu”. Genel Kurul, pay sahiplerinin katıldığı toplantılarda önemli kararlar alır ve şirketin temel yapısını belirler. Yönetim Kurulu ise şirketin günlük operasyonlarından ve stratejik kararlarından sorumludur. Anonim şirket hakkında daha detaylı bilgi için tıklayınız.
Anonim Şirket Özellikleri Nelerdir?
- Sınırlı Sorumluluk: Ortaklar, yalnızca taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludur. Şirketin borçları şirketin malvarlığı ile ödenir, ortakların kişisel varlıkları korunur.
- Sektör Çeşitliliği: Her türlü ekonomik sektörde faaliyet gösterebilir. Bankacılık, sigortacılık gibi özel sektörlerde anonim şirketler, diğer şirket türlerinden farklı olarak rahatlıkla kurulabilir.
- Pay Senetleri: Anonim şirketler, hamiline ve nama yazılı pay senedi çıkarabilir. Bu, sermaye piyasasında esneklik sağlar.
- Borçlanma Araçları: Tahvil, bono gibi borçlanma araçları ihraç edebilir. Bu özellik, anonim şirketlerin finansal kaynaklarını çeşitlendirmesine olanak tanır.
- Esas Sözleşme: Şirketin yapısını, yönetim organlarını ve diğer temel bilgileri belirten yazılı bir esas sözleşme gereklidir.
- Ortak Sayısı: Tek kişiyle kurulabileceği gibi çok sayıda ortakla da kurulabilir. Ortak sayısında üst sınır yoktur.
- Halka Arz: Şirketin tüm payları halka arz edilebilir ve borsa üzerinde işlem görebilir. Bu, şirketlere büyük bir finansman kaynağı sağlar.
- Bağımsız Denetim: Bankacılık ve sigortacılık gibi alanlarda faaliyet gösteren anonim şirketlerin bağımsız denetimden geçmesi zorunludur. Ayrıca belirli büyüklükteki şirketler için de bağımsız denetim gereklidir.
Kimler Anonim Şirket Kurabilir?
Anonim şirket kurucusunun gerçek bir kişi olma zorunluluğu yoktur. Bu durum, anonim şirketlerin hem bireyler hem de tüzel kişiler tarafından kurulabileceğini gösterir. Tüzel kişiler, yani şirketler, dernekler, vakıflar gibi kuruluşlar da anonim şirket kurma hakkına sahiptir. Bu tür tüzel kişiler, anonim şirketlerin hissedarları veya ortakları olabilirler ve bu bağlamda gerçek kişilerle aynı hak ve yükümlülüklere sahiptirler.
Bu düzenleme, anonim şirketlerin kurulumunda geniş bir katılım ve çeşitlilik sağlamak amacıyla yapılmıştır. Tüzel kişilerin şirket kurma yeteneği, özellikle büyük ölçekli yatırımların ve iş birliklerinin teşvik edilmesine yardımcı olur. Aynı şekilde, yabancı uyruklu kişiler de kurabilirler ve bu şirketlerde ortaklık yapabilirler. Yabancı yatırımcılar, ülke sınırlarını aşarak, Türkiye’deki anonim şirketlerde yer alabilir ve bu şirketlerin ortakları olabilirler.
Bu esneklik, uluslararası yatırımcılar için Türkiye piyasasına giriş yollarını açarken, yerel şirketler için de stratejik ortaklıklar ve iş birlikleri fırsatlarını artırır. Sonuç olarak, anonim şirketler hem yerel hem de uluslararası düzeyde geniş bir yatırımcı havuzuna ulaşma imkanı sağlar ve bu durum, iş dünyasında çeşitliliği ve dinamikliği destekler.
5 Adımda Anonim Şirketi Nasıl Kurulur?
Anonim şirket kurulumu, bazı adımlar ve belgeler gerektirir:
- Faaliyet Alanı ve Esas Sözleşme: İlk adım, şirketin faaliyet alanını belirlemek ve bir esas sözleşme hazırlamaktır. Esas sözleşme, şirketin adı, amacı, sermayesi, payları ve yönetim organları gibi önemli bilgileri içerir. Esas sözleşme noterde onaylanmalıdır.
- Ticaret Sicili: Şirketin tescili için Ticaret Sicili ‘ne başvurulmalı ve şirket kuruluşu Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmelidir.
- Gerekli Belgeler: Şirket kurma dilekçesi, esas sözleşme, ortakların imza beyannameleri, kimlik belgeleri ve diğer gerekli belgeler hazırlanmalıdır.
- Şirketin Unvanı ve Sermaye: Ticaret Odası ile şirket unvanı belirlenir ve sermaye taahhüdü yapılır. Bankaya yatırılan sermaye oranına dair bir banka mektubu gereklidir.
- Vergi Dairesi ve MERSİS: Şirketin vergi kaydı yapılır ve MERSİS sistemine kaydedilir.
Anonim Şirket Kurmak İçin Gerekli Belgeler
| Belge Adı | Açıklama |
|---|---|
| Şirket Kurma Dilekçesi | Şirketin adı, adresi, ortaklar ve yönetim kurulu bilgilerini içeren dilekçe. |
| Esas Sözleşme | Şirketin temel bilgilerini ve yapılandırmasını belirten yazılı belge. |
| İmza Beyannamesi | Her ortağın noter onaylı imza örneği. |
| Kimlik Belgeleri | Ortakların noter onaylı kimlik belgeleri. |
| Ticaret Odası Kaydı | Şirketin ticaret odasına kaydedildiğini gösterir belge. |
| Banka Mektubu | Sermayenin belirli bir oranının bankaya yatırıldığını gösteren belge. |
| Mahkeme Kararı | Reşit olmayan ortaklar için mahkemeden alınmış kayyum atama kararı (varsa). |
| Belediye İzni | Belediyeler veya diğer idareler varsa, bu kuruluşların iştirake iznini gösterir Bakanlar Kurulu kararı (varsa). |
Anonim Şirket Kurmanın Avantajları
- Halka Arz: Şirketinizi borsa üzerinde halka arz edebilir ve geniş bir yatırımcı kitlesine ulaşabilirsiniz.
- Ortak Sayısı: Anonim şirketlerin ortak sayısında bir sınırlama yoktur, bu da büyük ölçekli ortaklık yapılarına imkan tanır.
- Pay Değişimi: Ortaklar, paylarını diledikleri kişilere devredebilir, bu da likidite sağlar.
- Sorumluluk: Ortakların sorumluluğu yalnızca sermaye taahhütleri ile sınırlıdır, kişisel malvarlıkları korunur.
Anonim Şirket Dezavantajları Nelerdir?
- Yüksek Sermaye Gereksinimi: Anonim şirket kurulumunda başlangıç sermayesi olarak en az 50.000 TL gerekir. Bu durum, kurmak isteyen girişimciler için yüksek bir başlangıç maliyeti anlamına gelir.
- Avukat Bulundurma Zorunluluğu: Sermayesi 250.000 TL’yi aşan anonim şirketler, bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu durum, özellikle büyük sermaye ile kurulan şirketler için ek maliyet ve yönetim yükü getirir.
- Genel Kurul Toplantılarında Bakanlık Temsilcisi: Anonim şirketlerin genel kurul toplantılarında bakanlık temsilcilerinin bulunma zorunluluğu, şirketlerin yönetim süreçlerinde ek bürokratik engeller oluşturabilir. Bu, toplantıların daha karmaşık ve zaman alıcı hale gelmesine yol açar.
Anonim Şirket ve Limited Şirket Farkları
| Kriter | Anonim Şirket | Limited Şirket |
|---|---|---|
| Sermaye | Anonim şirketler genellikle daha yüksek bir sermaye gerektirir. Limited şirketlere göre daha fazla sermaye gerekir. | Limited şirketler daha düşük sermaye ile kurulabilir. |
| Ortak Sayısı | Anonim şirketlerde ortak sayısında bir sınır yoktur. | Limited şirketlerde en fazla 50 ortak bulunabilir. |
| Hisse Devri | Pay devri herhangi bir kurul onayına ihtiyaç duymadan yapılabilir. | Pay devri için genel kurul onayı gereklidir. |
| Vergi | Gelir vergisi ve kurumlar vergisi oranları, limited şirketlere göre farklılık gösterebilir. | Vergi oranları anonim şirketlere göre farklıdır, genellikle daha düşük olabilir. |
Daha detaylı bilgi için limited şirketler yazımıza buraya tıklayarak göz atabilirsiniz.
Anonim Şirketlerde Hisse Devri
Anonim şirketlerde hisse devri, hissenin tamamı veya bir kısmının devri yoluyla gerçekleştirilebilir. Hisse devri, mevcut hissedarlara veya şirket dışındaki üçüncü kişilere yapılabilir. Bu süreçte, hisse devri işleminin şirketin esas sözleşmesine ve yürürlükteki yasal düzenlemelere uygun olarak yapılması gerekmektedir.
Anonim Şirket Askeri Sermaye 2024
2024 itibarıyla anonim şirketlerin asgari sermaye tutarı 50.000 TL’den 250.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bu değişiklik, 1 Ekim 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek şekilde uygulanacaktır. Hem anonim şirketler hem de limited şirketler için yapılan bu düzenleme, sermaye gereksinimlerinde önemli bir artış öngörmektedir.
Anonim Şirketlerde Unvan Esasları Nelerdir?
- Gerçekçi ve Doğru Bilgi: Anonim şirketlerin ticaret unvanlarında, tacirin kimliği, işletmenin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ifadeler kullanılamaz. Unvanlar, üçüncü kişilerin yanıltılmasına neden olacak nitelikte olmamalıdır.
- Kamu Düzeni ve Ahlaka Uygunluk: Ticaret unvanları, kamu düzenine, ulusal çıkarlarla uyumsuz ve ahlaka aykırı olamaz. Ayrıca, kültürel ve tarihi değerleri zedeleyici ifadeler içermemelidir.
- Özel İbareler: “Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet” ve “Milli” kelimeleri ticaret unvanında kullanılacaksa, bu kelimelerin sade ve eksiz olarak Bakanlar Kurulu kararıyla eklenmesi gerekmektedir.
- İşletme Konusu: Anonim ve limited şirketlerin ticaret unvanında, işletme konularından en az birinin yer alması zorunludur. İşletme konusunu belirten ibarelerde kısaltma yapılamaz.
- Holding Unvanı: Başlıca amacı diğer işletmelere katılmak olan anonim şirketlerin unvanında “holding” ibaresi bulunması zorunludur.
- Resmi Yer Adları: Ticaret unvanlarında resmi olarak tanımlanmış yer adları kullanılabilir. Ancak ülke adlarının kullanılabilmesi için ilgili ülkenin yetkili makamlarından izin alınması gerekmektedir.
- Kamu ve Uluslararası Kuruluşlar: Kamu kurumları, ulusal ve uluslararası diğer kuruluşların adları ya da kısaltmaları ticaret unvanlarında kullanılmamalıdır.
- Ticaret Sicilinden Silinme: Ticaret sicilinden silinen bir unvan, silinme ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlandığı tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe başka bir tacir adına yeniden tescil edilemez.
Anonim Şirketlerde Sermaye Artırımı
Sermaye artırımı, anonim şirketlerin finansal gücünü artırma ve büyüme potansiyelini destekleme amacıyla gerçekleştirilir. Sermaye artırımı, kayıtlı sermaye veya esas sermaye sistemi üzerinden yapılabilir. Bu süreç, genel kurul veya yönetim kurulu tarafından başlatılır ve gerekiyorsa esas sözleşmede değişiklik yapılması gerekir. İç kaynaklardan yapılan sermaye artırımı, yedek akçelerden veya kar paylarından olabilirken, dış kaynaklardan yapılan sermaye artırımı yeni pay senedi ihraç edilmesini gerektirebilir.
Anonim Şirket Hangi Vergileri Öder?
- Kurumlar Vergisi: Anonim şirketler, kurumlar vergisi ödemekle yükümlüdür. 2024 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı %25’tir. Bu vergi, şirketin net karı üzerinden hesaplanır.
- Katma Değer Vergisi (KDV): Şirketler, mal ve hizmet satışlarından elde edilen gelirler üzerinden KDV öderler. KDV oranları %1, %10 ve %20 olarak değişiklik gösterebilir.
- Muhtasar Beyanname: Şirketler, çalışanlarına ödedikleri maaşlar üzerinden muhtasar beyanname düzenler ve takip eden ayın 26’sına kadar ilgili vergi dairesine teslim ederler.
- Geçici Vergi: Yıl içinde üçer aylık dönemlerde geçici vergi ödemesi yapılır. Bu vergi, yıllık kurumlar vergisinin peşin ödemesidir ve yıl sonunda hesaplanan nihai vergi ile karşılaştırılır.
Anonim Şirket Kuruluş Maliyeti Nedir?
| Kalem | Açıklama |
|---|---|
| Sermaye | Anonim şirket kurma maliyeti, 2024 yılında yaklaşık 250.000 TL sermaye gerektirir. |
| Kayıt İlanı | Ticaret Sicili Gazetesi’nde şirket kuruluş ilanı. |
| Noter Giderleri | Esas sözleşme ve imza beyannameleri için noter ücretleri. |
| Vekaletname Ücretleri | Gerekli vekaletname ve diğer belgelerin hazırlanması. |
| Damga Vergisi | Esas sözleşme ve diğer resmi belgeler için damga vergisi ödemeleri. |
Anonim şirket kurma maliyeti, 2024 yılında yaklaşık 250.000 TL sermaye gerektirir. Bunun yanı sıra, kuruluş maliyetlerine şu kalemler dahildir:
- Kayıt İlanı: Ticaret Sicili Gazetesi’nde şirket kuruluş ilanı.
- Noter Giderleri: Esas sözleşme ve imza beyannameleri için noter ücretleri.
- Vekaletname Ücretleri: Gerekli vekaletname ve diğer belgelerin hazırlanması.
- Damga Vergisi: Esas sözleşme ve diğer resmi belgeler için damga vergisi ödemeleri.
Bu detaylı yazı, anonim şirketlerin genel yapılarını, avantajlarını, kurulum süreçlerini ve maliyetlerini kapsamlı bir şekilde ele alır. Anonim şirket kurma süreci, dikkatli bir planlama ve doğru adımlar gerektirir. Her aşamada profesyonel destek almak, sürecin daha sorunsuz ilerlemesini sağlar.
Anonim Şirketlerde Avukat Bulundurma Zorunluluğu
Türkiye’de anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu, şirketin sermaye miktarına ve üye sayısına bağlıdır. Sermayesi 1.250.000 TL’yi aşan anonim şirketler ya kadrolu ya da sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Ayrıca, üye sayısı 100’ün üzerinde olan şirketler de bu zorunluluğa tabidir.
Bu düzenleme 2008 yılında yürürlüğe girmiştir ve kurala uymayan şirketler 40.000 TL ceza ile karşılaşabilir. Avukat, şirketin hukuki ihtiyaçlarını karşılamak üzere belirli süreli ya da sürekli olarak istihdam edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Anonim Şirketi Kısaltması Nedir?
Anonim şirketin kısaltması, “A.Ş.” şeklindedir. Bu kısaltma, şirketin resmi belgelerinde ve ticaret unvanlarında yaygın olarak kullanılır. Türkiye’deki ticaret sicilinde ve resmi yazışmalarda, A.Ş. bu kısaltma ile tanınması hem iş dünyasında hem de hukuki süreçlerde standart bir tanımlama sağlar. Kısaltmanın doğru kullanımı, şirketin hukuki statüsünü ve ticari varlığını açıkça belirtir.
Anonim Şirket Ne Demek?
Anonim şirket, sermayesi paylara bölünmüş ve bu payların ortaklar tarafından taahhüt edildiği, ticaret sicilinde kayıtlı bir şirket türüdür. Bu şirketlerde, ortakların sorumluluğu, sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır. Yani, şirketin borçlarından ortaklar kişisel olarak sorumlu değildir. Şirketin yönetiminde, genel kurul ve yönetim kurulu gibi organlar bulunur. Bu yapı, şirkete hem büyük ölçekli yatırımlar yapabilme hem de çeşitli ortaklık modelleri oluşturabilme imkanı tanır.
Anonim Şirket Ne Zaman Tüzel Kişilik Kazanır?
Anonim şirket, hukuken tüzel kişilik kazandığı an, ticaret siciline tescil edildiği andır. Ticaret siciline kayıt işlemi tamamlandığında, şirket resmi olarak varlık gösterir ve tüzel kişi olarak kabul edilir. Bu tescil işlemi, şirketin hukuki statüsünü belirler ve şirketin tüm ticari işlemleri, anlaşmaları ve yasal yükümlülükleri bu tarihten itibaren yürürlüğe girer. Tüzel kişilik kazanmak, şirketin kendi adına sözleşmeler yapabilmesi, dava açabilmesi ve dava edilebilmesi anlamına gelir.
Anonim Şirket En Az Kaç Kişi ile Kurulur?
Anonim şirketler, Türkiye’de yalnızca bir kişi tarafından da kurulabilir. Bu kişi hem şirket kurucusu hem de ilk ortak olabilir. Ancak anonim şirketlerin yönetiminde ve karar alma süreçlerinde, tek kişilik kurulumun yanı sıra daha geniş bir yönetim yapısı oluşturulması da mümkündür. Şirketin kurulumu sırasında tek bir kişinin bulunması, ileride hissedar sayısının artması ve şirketin yönetim organlarının çeşitlendirilmesi açısından bir engel teşkil etmez.
Anonim Şirket Tüzel Kişi midir?
Evet, anonim şirket, gerekli yasal onayları ve tescili tamamladıktan sonra tüzel kişi olarak kabul edilir. Tüzel kişi, hukuken bir gerçek kişi gibi hak ve yükümlülüklere sahip olan, ancak bir birey yerine bir kuruluş olarak varlık gösteren bir varlıktır. Şirketin tüzel kişilik kazanması, onların kendi adına sözleşme yapabilmelerini, malvarlığı edinmelerini ve hukuki işlemler gerçekleştirmelerini sağlar. Ayrıca, tüzel kişi olarak, anonim şirketler, kendi adına dava açabilir ve dava edilebilir.
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Kaç Kişiden Oluşur?
Anonim şirket yönetim kurulu, en az bir kişiden oluşabilir. Ancak, genellikle yönetim kurulu üyeleri sayısı daha fazla olabilir, çünkü şirketin etkin bir şekilde yönetilmesi ve karar alma süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için birden fazla üye bulunması tercih edilir. Yönetim kurulu üyeleri, şirketin genel işleyişinden, stratejik kararların alınmasından ve şirketin temsil edilmesinden sorumludur. Bu yapı, şirketin etkin ve düzenli bir şekilde yönetilmesini sağlar.
